Skipulag á Siglufirði

Þegar gengið er fyrir ofan snjóflóðagarðinn eftir slóðanum að Hvanneyrarskál þá sést bæjarskipulagið vel á Siglufirði og þá er augljóst að menn hafa hugsað fram í tímann.

Ég get tekið undir með Birni þegar hann segir að: "Siglufjörður er einn fárra bæja á Íslandi sem hafa raunverulegan miðbæjarkjarna. Göturnar liggja eftir Hvanneyri eftir reglustikumynstri og þeim hugmyndum sem sr. Bjarni Þorsteinsson setti fram."

Fyrir vikið er Siglufjörður fallegur bær og á stórmekilega sögu sem speglast í Síldarminjasafninu. Ég skil vel að Birni líki vel við Aðalgötu í Siglufirði. Þar var gott mannlíf í sumar.  Ágætir matsölustaðir, kaffihús, Sportvöruverslun og tískuverslun. Allur bragur bar vott um gamalt stórveldi.

Að sjá yfir Hvanneyrina minnti mig á borgina la Laguna á Tenerife en  hún var notuð sem módel af Kólumbusi fyrir margar borgir í Ameríku.

Aðalgata frá fjöru til fjalla. Siglufjarðarkirkja (anno 1932) í öndvegi.  Snjóflóðavarnargarðar í forgrunni.

Strákagöng rufu einangrun Siglufjarðar en nú hafa Héðinsfjarðargöng opnað allt upp á gátt. Hér er stutt heimildarmynd um hjólaferðalag um 830 metra Strákagöng.

Gatan mín: Aðalgata á Siglufirði

Hvítserkur (15 m)

Skrímslið úr hafinu, er það fyrsta sem kemur upp í hugann þegar Hvítserkur birtist frá fjörubrúninni. En skrímslið með risaeðluútlitið sést ekki frá veginum enda er skammt frá landi út og níður frá Ósum á Vatnsnesi.

Hvítserkur er sérkennilegur brimsorfinn klettur, þunn basaltsbrík, í sjó við vestanverðan botn Húnafjarðar í Vestur-Húnavatnssýslu.  Hvítserkur er hvítur af fugladriti og er sennilegt að nafnið sé dregið af því. Kletturinn er 15 metra hár. Hægt er að labba niður í fjöruna og skoða klettinn enn nánar, skemmtileg fjöruferð fyrir börnin.

Brimrofið hefur gatað helluna, þannig að hún hefur yfirbragð steinrunninnar ófreskju. Undirstöður drangsins hafa verið styrktar með steinsteypu.

Nokkrar fuglategundir verpa í þverhnípinu og neðan þess, einkum fýll og heimildir segja að skarfur sé algengur en ekki sást neinn í leiðangrinum. 

Merking orðsins hvítserkur er ‘hvítur kyrtill (ermalaus eða ermastuttur)’. Hvítserkur sem örnefni er notað um eitthvað sem líkist slíku fati. Einnig er til fjall (771 m) milli Húsavíkur og Borgarfjarðar eystri í Norður-Múlasýslu og foss í Fitjaá í Skorradal í Borgarfirði.

Dagsetning: 18. júlí 2012
Hæð Hvítserks í fjöruborði: 15 m    
GPS Hvítserkur:  N: 65°35′46″  V: 20°37′55″ 
Erfiðleikastig: 1 skór
Göngutími: 10 mínútur
Þátttakendur: Fjölskylduferð, þrír meðlimir
Veðurlýsing, Blönduós kl. 15:00: NNV 3 m/s, skýjað, 12,1 °C hiti, raki 86 %
GSM samband: Já

Gönguleiðalýsing: Lagt er upp í göngu frá bílastæði að útsýnispalli. Þaðan er farið niður varasaman slóða niður í fjöru. Við vorum heppinn að hitta á fjöru. Mæli með ferð fyrir Vatnsnes. Aldrei að vita nema maður rekist á ísbirni.

 

 

Stuttmynd um lífið í Hvítserk. Við hittum á lágfjöru og fýlsunga. Það er góð tímasetning.

Fýll (Fulmarus glacialis) og fýlsungi í Hvítserki. Lífið er drit og strit.

Styrktur Hvítserkur. Spurning um hvort grípa eigi inn í gang náttúrunnar. Í Vísi árið 1955 er greint frá söfnun fyrir verkefninu.  Þar segir m.a. "Sjávaraldan hefur smámsaman brotið þrjú göt í klettinn, er hið stærsta nyrzt, en minnsta gatið er syðst. Stendur hann þannigá 4 veikum fótum, því að þykkt klettsins neðst er ekki nema rúmur metri. Hefur klettinum verið líkt við fornaldarófreskju, sem þó riðar til falls, þar sem hafið sverfur án afláts utan úr fótum hans."

Heimildir

Dagblaðið Vísir, 20. maí 1955

Vísindavefurinn: Hvítserkur

Ísöld 4: Heimsálfuhopp 3D (**)

Ægifegurð eða hryllileg manngerð fegurð landslagsins er það sem mér kemur fyrst í hug eftir að hafa barið Ísöld 4: Heimsálfuhopp augum. Teiknarar hafa eflaust skoðað myndir af Vatnajökli, Jökulsárlóni og fleiri jöklum.

Formúlumynd með nokkrum bröndurum en fremstur í þeim fer letidýrið Lúlli og amma hans.

Myndin sækir hugmyndir í sjóræningjamyndir, Moby Dick og sígildar myndir.

Endirinn kemur engum á óvart. En unga fólkinu fannst gaman og það er fyrir öllu.

Þrívíddin gerir lítið fyrir  myndina, en takið með ykkur þrívíddargleraugu ef þið eigið, annað er sóun.

Formúlumynd sem rakar inn pening.

Hrafnabjargafoss og Ingvararfoss í Skjálfandafljóti

Í gær var frétt á Stöð 2 og henni fylgt eftir á visir.is um að Jón Ármann Héðinsson, fyrrverandi alþingismaður vilji verja Hrafnabjargarfoss.

Í byrjun ágúst 2004 heimsótti ég fossana í Skjálfandafljóti, þá Ingvararfoss og Hrafnabjargafoss. Einnig hina heimsþekktu fossa fljótsins mikla, Goðafoss og Aldeyjarfoss.  Þetta var fossadagurinn mikli.

Aðgengi að efri fossunum er ekki gott og átti Toyota RAV4 í mestu erfiðleikum með að komast að Hrafnabjargafossi. En komst þó eftir að hafa rekið pústið og gírkassa nokkrum sinnum niður með tilfallandi áhyggjum eiganda.

Ingvararfossar eru lítt þekktir en fallegir fossar rétt ofan við Aldeyjarfoss. Ingvararfossar minntu mig mjög mikið á Aldeyjarfoss enda ruglaðist ég á þeim í andartak. En ég kveikti á perunni, það vantaði svo marga stuðla.  Eflaust hefur skaparinn notað hann sem frumgerð að Aldeyjarfossi.

Ég man hvað það var gaman að ganga um gamlan farveg Skjálfandafljóts í meitluðu hrauninu að fossinum. En áin hefur breytt sér í tímans rás.  Þetta var mjög skemmtilegur og eftirminnilegur dagur. Tveir krakkar, 7 ára voru með og var minnsta mál að ganga með þau að Ingvararfossi frá bifreið.

Hér eru fossarnir óþekktu sem eru í hættu út af Hrafnabjargavirkjun.

 

Hrafnabjargafoss í Skjálfandafljóti.  Virkjun kæmi við Hrafnabjörg í 404 metra hæð.

 

Ingvararfossar í Skjálfandafljóti. Minna á Aldeyjarfoss. Ekki eins stuðlaðir. Það fer lítið fyrir fossum þessum og ekki minnst á þá í umræðunni um Hrafnabjargavirkjun.

Lambafell og Lambafellsgjá (162 m)

Lambafellgjá eða Lambafellsklofi er einstakt náttúruundur. Göngurmaður gengur í gegnum fell og upplifir jarðsöguna.

Troðningur, frá sundurtættri Eldborg sem er eins og flakandi sár í landinu eftir að efni til vegagerðar var tekið úr gígnum, leiðir mann alla leið að neðri enda gjárinnar, sem er bæði djúp, þröng og brött. Það er eins og að koma í annan heim að ganga þarna í gegnum dimma sprunguna og velta fyrir sér þeim kröftum sem þessa jarðmynd skópu. 

Ég mældi lengd gjárinnar 115 metra og var snjór í hluta hennar. Innsti hluti gjárinnar er brattur en meinlaus.  Hægt er að ganga niður gjánna og hefja göngu við efri enda klofans. Hækkunin mældist um 40 metrar. 

Svo er hægt að tengja gönguna við aðrar leiðir í nágrenninu.

Það er ýmislegt að sjá á svæðinu. Hveravirkni er í Lambafelli og gufa stígur upp við Eldborg. Einnig eru mæligræjur sem fylgjast með hegðun jarðskorpunnar.

Þar sem þessi ferð á Lambafell var gengin á annan í páskum veltu menn fyrir sér orðatiltækjum. Hér eru tvö.
 - Að launa einhverjum lambið gráa
 - Að vera ekkert lamb að leika sér við

 

Dagsetning: 9. apríl 2012 - Annar í páskum
Hæð Lambafells: 162 m     
GPS efri hluti gjár:    N: 63.57.391 - V: 22.04.828 (153 m)
GPS neðri hluti gjár: N: 63.57.449 - V: 22.04.774 (115 m)
Erfiðleikastig: 1 skór, lítil mannraun
Heildargöngutími: 70 mínútur (16:00 til 17:10)
Þátttakendur: Fjölskylduferð, fjórir meðlimir
Veðurlýsing kl. 16:00: Austan 5 m/s, léttskýjað, 8,0 °C hiti, raki 49 %, skyggni >70 km

Gönguleiðalýsing: Lagt er upp í gönguna norðan Trölladyngju frá Eldborg eða Katlinum. Gengið er norður eða suður með Vestra-Lambafelli að Lambafellsgjá eftir troðning, 1,3 km að neðri hluta gjár. Gengið upp 40 metra hækkun í 115 metra gjá og komið eftir 2,8 km göngu að upphafspunkt.

 

Myndband af YouTube sem sýnir stemminguna í Lambafelli og Lambafellsgjá.

Neðri hluti Lambafellsgjár. Framundan er 115 metra ævintýraferð og 40 metra hækkun. Þessi mynd minnir mig á Þingvelli.

Heimild:
Gönguleiðavísir við Eldborg

Hvanneyrarskál

Þegar maður er staddur á Siglufirði, þá verður maður að ganga í Hvanneyrarskál. Hvanneyrarskál er stór skál í Hafnarfjall fyrir ofan Siglufjörð. Hún varð fræg á síldarárunum sem sérstakur unaðsstaður elskenda sem ekki áttu í neitt hús að venda. 

Þegar slóðinn er fundinn við snjóflóðavarnargarðana er gengið eftir vegslóða upp bratt Hafnarfjall sem gnæfir yfir bænum.  Húsin minnka og skipulag bæjarins og varnargarða opnast eins og opin bók.  Lúpína er að nema land í fjallshlíðum og á eftir kemur fínlegri gróður. Á leiðinni upp sáust einnig betur og betur stoðviki í Gróuskarðshnúk.

Strengisgil sjást einnig en þar voru fyrstu snjóflóðavarnargarðarnir byggðir. Garðarnir eru kallaðir Stóri og Litli Boli eftir gömlum skíðastökkpöllum sem þar voru en eru nú horfnir.  

Þegar í skálina var komið sá til göngufólks við Gjár en þar var fjallvegur yfir í Engidal á Úlfsdölum, snarbrött leið.

Ef göngumenn taka gönguferðina skrefi lengra, þá eru nokkrir góðir toppar. Nyrsti og hæsti hluti Hafnarfjalls er Hafnarhyrna (687 m) auðgeng. Skráma var tröllkerling sem bjó í helli þarna í grennd og er Skrámhyrna nokkru utar kennd við hana. Norðan skálarinnar er Hvanneyrarhyrna (640 m).

Hvanneyrarskál varð fræg á síldarárunum sem sérstakur unaðsstaður elskenda sem ekki áttu í neitt hús að venda. Norðan skálarinnar er Hvanneyrarhyrna (640 m).

Að lokum má geta þess að á veitingastaðnum Höllinni á Ólafsfirði eru pizzurnar kenndar við fjallstinda í nágrenningu. Það er betra að panta Miðdegishyrnu heldur en Napólí pizzu.

Ekki fannst gestabók í Hvanneyrarskál en þetta er fín heilsurækt að ganga upp að Hvanneyrarskál.

Dagsetning: 13. Júlí 2012 - Hundadagur
Hæð Hvanneyrarskálar: 250-300 m      
Erfiðleikastig: 1 skór
Þátttakendur: Fjölskylduferð, tveir meðlimir
Veðurlýsing Sauðanesviti kl. 15:00: VSV 10 m/s skýjað, 12,3 °C hiti, raki 65 %, skyggni 65 km, sjólítið.

Gönguleiðalýsing: Lagt af stað frá snjóflóðavarnargarði fyrir miðjum bæ.  Gengið eftir vegslóða upp Hafnarfjall að endurvarpsstöð. Glæsilegt útsýni yfir sögufrægan síldarbæ og mikil snjóflóðamannvirki.

Hluti af Hvanneyrarskál. Gjár eru norðvestur úr Hvanneyrarskál og Gróuskarðshnúkur lokar skálinni til austurs.

Stoðvirki í Gróuskarðshnúk hafa áhrif á umhverfið. Mestar framkvæmdir á árinu 2004 og 2005.

Snjóflóðavarnargarðarnir eru mikil mannvirki og leyna á sér. Heildarkostnaður 2.000 milljónir á verðlagi ársins 2002.

Heimildir:
Árbók Ferðafélags Íslands, 2000, Í strandbyggðum norðan lands og vestan.
Framkvæmdasýsla ríkisins, Snjóflóðavarnir Siglufirði
Snokur.is
Ferðafélag Siglfirðinga  

Flugöryggismál

Það var mikið áfall að heyra fréttina um flóttamennina sem komust yfir öryggishliðið og læstu sig inn á klósetti flugvélar. Þetta atvik er mjög alvarlegur öryggisbrestur og svar ISAVIA sem er ábyrgt fyrir öryggismálum er ekki mjög traustvekjandi.

Þegar ég var í upplýsingaöryggismálum las ég helling af efni um öryggismál og fékk reglulega póst frá Bruce Schneier en hann er virtur ráðgjafi og fyrirlesari í öryggismálum. Ég get tekið undir margt af því sem hann hefur lagt til málanna.

Hann hefur deilt á tröllaukið öryggi á flugvöllum og telur hann að ávinningurinn af öryggisráðstöfunum svari ekki kostnaði. Hann hefur einnig verið duglegur að benda á vandamál sem eru "bakdyrameginn" á flugvöllum. Rétt eins og atvikið á Keflavíkurflugvelli.

Vonum að þetta atvik verið til þess að tekið verði til "bakdyrameginn" og öryggið eflist á Keflavíkurflugvelli, nóg er af kröfum á flugfarþega í dag.

Esjan á páskadag

"Auðveldara er að segja "fjall" en klífa það," - Þannig hljóðaði málshátturinn í páskaeggi Ara.

Því varð að taka áskorun og ganga á fjall um páskana. Fyrst Ari var með í för þá er vel viðeigandi að rifja upp barnavísuna sem oft er sungin í leikskólum landsins.

Upp, upp, upp á fjall,
upp á fjallsins brún.
Niður, niður, niður, niður
alveg niður’ á tún.

Eitt af markmiðum mínum er að ganga amk einu sinni á Esjuna á ári. Þetta var því kærkomin ganga en næst verður Þverfellshornið toppað. Þær eru margar gönguleiðirnar á Esjuna en sú vinsælasta var valin. Að Stein undir Þverfellshorni. Einnig er Kerhólakambur vinsæl og góð ganga.

Gestabókin við Stein var mjög blaut og illa farin. 

Dagsetning: 8. apríl 2012 - Páskadagur
Hæð Steins: 597 m      
GPS Steinn: N: 64.13.515  W: 21.43.280
Erfiðleikastig: 1 skór
Þátttakendur: Fjölskylduferð, þrír meðlimir

Gönguleiðalýsing: Lagt af stað frá bílastæðinu við Mógilsá. Gengið eftir góðum göngustíg og skilti vísa leið. Gengið eftir Skógarstíg, um Þvergil, yfir Vaðið og endað við Stein efst á Langahrygg.  Haldið niður blauta Einarsmýri.  Margir halda áfram á Þverfellshorn, er varðan í um 780 m hæð og vegalengd á Þverfellshorn er um 3 km. Klettar efst eru ekki fyrir lofthrædda. 

Þverfellshornið og Langihryggur. Handan hálsins er Steinn en þangað var ferðinni heitið á páskadag.  Það var slydda í 500 m hæð en hún fóðrar snjóskaflana sem vel er fylgst með úr höfuðborginni á sumrin.

"Auðveldara er að segja "fjall" en klífa það"

 

Góðar merkingar varða leiðina.

Lífið er saltfiskur

Um síðustu helgi var ég staddur á Shellmóti í Vestmannaeyjum í einstöku veðri. Nælonblíða var í Eyjum og logn á Stórhöfða. Gerist það ekki oft.

Þegar í bæinn var komið vakti Fiskiðjan mikla athygli. Búið var að setja myndir af bónusdrottningum í gengum tíðna. Það var mjög vel viðeignadi. Forvitni ferðamannsins var vakin, mann langaði til að vita meira um þessar duglegu konur.

Eins vakti skeytingin á Strandvegi mikla athygli. Sérstaklega göngustígurinn yfir götuna en í stað breiðra hvítra lína var kominn saltfiskur.  Einnig var hringtorg sem byggt var upp af fiskum. Tær snilld.

Síðar komst ég að því að skreytingar þettar tengjast þættinum Flikk flakk sem frumsýndur var í Sjónvarpinu í gær.  Þetta er flott framtak hjá Sjónvarpinu og himamönnum.

Ég hlakka til að sjá þáttinn um Hornafjörð en þar var svipuðum hönnunaraðferðum beitt. Ég tel að þetta eigi bara eftir að bæta bæjarmenninguna, íbúum og  ferðamönnum til upplyftingar.

Eitt geta Eyjamenn bætt en það er viðhald á einbýlishúsum. Sum hver voru sjúskuð og garðar illa hirtir.  Eflaust er vindálag meira en annars staðar á Íslandi. Maður finnur samt kraftinn í Eyjamönnum og það er uppgangur í Eyjum þátt fyrir að útgerðamenn þurfi að greiða sanngjörn veiðigjöld til samfélagsins.

Lífið er saltfiskur. Frumlegur gangstígur á Strandvegi.

Vel skreytt Fiskiðjan sem tilheyrir Vinnslustöð Vestmannaeyja. Daginn sem myndin var tekin var haldinn stjórnarfundur hjá VSV. Niðurstaðan var sú að eigendur fengu milljónir eftir fjöldauppsögn á fiskverkafólki. Arður Vinnslustöðvarinnar 850 milljónir — Eykst um 75 prósent á milli ára.

Helgafell í Vestmannaeyjum (227 m)

Helgafell á Heimaey er 227 metrar á hæð og hefur myndast í eldsumbrotum fyrir um fimm þúsund árum. Þetta var mikið gos, sem byrjaði sennilega í sjó en hlóð upp mikla hraundyngju. Fyrir gosið voru hér tvær eyjar. Þegar því lauk hafði hraunbreiðan tengt saman norðurkletta og suðurkletta í Eyjum, og myndað þannig hina stóru Heimaey.

Ganga Helgafell er auðveld og ekki mikil mannraun. Nokkrar gönguleiðir eru mögulegar hér verður þeirri einföldustu lýst.

Keyrt upp að Helgafellsvelli og haldið upp með Helgafellsbænum. Fylgt er slóða í grasi vaxinni hraunöxl sem heitir Flagtir. Af Flögrum er afar víðsýnt. Þægileg ganga í grasbrekkunni nema síðustu metrana efst upp á Helgafell þar sem gengið er eftir stígum í grófri gjallskriðu.

Hinn gamli gígur í Helgafelli er vaxinn lyngi og mosa. Mjög fallegt útsýni er af Helgafellsfjalli og víðsýnt yfir alla Heimaey og allar eyjarnar umhverfis. Til landsins er fögur fjallasýn og Eyjafjallajökull áberandi en hann dregur nafn sitt af Eyjunum. Hekla og Þríhyrningur eru einnig áberandi.

Á gígbarminum eru margar vörður eða leifar af vörðum sem eru sumar frá þeim tíma eftir Tyrkjaráðnið 1627 þegar skylt var að hafa vörð á Helgafelli og gæta að grunsamlegum skipum sem nálguðust Eyjarnar. Halda skyldi vakt hverja nótt frá krossmessu á vori til krossmessu á hausti. Ættu Eyjamenn að gera eitthvað úr þessu. T.d. standa eina vakt yfir nóttina. Vakan í Helgafelli hefur sennilega haldist fram um 1700.

Nafngift Helgafells er sögð vera sú að írskur þræll að nafni Helgi, sem hafði flúið eftir vígið á Hjörleifi, hafi verið drepinn þar af Ingólfi Arnarsyni og hans mönnum. Það er algengur misskilningur að eitthvað sé heilagt við Helgafell.

Litlafell stendur úr Helgafelli og hægt að sjá litla hraunhóla sem kallaðir eru Litlufell og í framhaldi af þeim litla gíga sem mynduðust í gosinu 1973.

Hringsjá er á toppi fellsins en engin gestabók. 

Helgafellin á landinu eru alla vega 8 og hægt að safna þeim. Ég er búinn að ná helmingnum.

Þótti mér betur farið en heima setið. Lýkur þar að segja frá Helgafellsgöngu.

Dagsetning: 1. júlí 2012
Hæð Helgafells: 227 m       
Uppgöngutími: 25 mínútur
Heildargöngutími: 50 mínútur
Erfiðleikastig: 1 skór
Þátttakendur: Fjölskylduferð

Gönguleiðalýsing: Fróðleg og skemmtileg ganga á þekkt fell. Fyrst eftir grasi grónni brekku en endar á göngu í gjallskriðu. Falleg sýn yfir sögufrægt umhverfi í verðlaun. 

Bústaðurinn Helgafell, og fellið Helgafell. Ægisstallur er stallur sem gengur norður úr fellinu og áberandi frá Eldfelli séð.

 

 

Heimildir:
Haraldur Sigurðsson - http://vulkan.blog.is/blog/vulkan/entry/1030391
Heimaslóð - http://www.heimaslod.is/index.php/Helgafell
Árbók FÍ 2009, Vestmannaeyjar