Staðan á Ok - 19. júlí 2008

Það hefur mikið vatn runnið í gíginn. Þann 19. júlí 2008 gekk ég á tignarlegt Okið. Lagt var í göngu á Ok frá vörðu á Langahrygg þar sem vegurinn liggur hæst á Kaldadal, í 730 m hæð. Langihryggur er forn jökulalda sem jökullinn á Okinu hefur ýtt upp.

Norðanvert í fjallinu á gígbarminum er hæsti punktur og þar er varða eða mælingarpunktur sem Landmælingar Íslands hafa komið upp.  Jökullinn á Okinu hefur farið minnkandi ár frá ári og er nú svo komið, að aðeins smájökulfláki er norðan í háfjallinu. Talsverðar jökulöldur og ruðningur neðar í hlíðinni vitna þó um forna frægð. Rauður litur er áberandi í skálunum.

Okið er kulnað eldfjall, sem grágrýtishraun hafa runnið frá, og er stóreflis gígur í hvirfli fjallsins og innan gígrandanna sést mótast fyrir öðrum gíghring. Gígurinn var áður fyrr á kafi í jökli en er nú algerlega jökulvana. Sér móta fyrir vatni í gígnum og rann vinalegur lækur úr öskjunni er grágrýtishraun runnu áður. Munu þetta etv. vera efstu upptök Grímsár í Lundarreykjadal en hún er mikil laxveiðiá.  Ég mældi þvermál gígsins, frá vörðu að læk, 889 metra og hæðarmunur tæpir 50 metrar.
 

   Það sem eftir er af jöklinum á Ok í júlí 2008. Það sér í Vinnumannahnúk og Eiríksjökul í austri. 
 

Jöklarnir skreppa saman

Meðalfell í Kjós (360 m)

Kjósin er breiður dalur á milli Esjunnar að sunnan en Reynivallaháls að norðan. Í miðjum dalnum vestantil stendur stakt fell, sem heitir Meðalfell. Útivistarræktin heimsótti það á fallegu ágústkvöldi.

Það var fallegt og gott veður allan daginn en dró fyrir sólu er vinnu lauk. Á Kjalarnesi á leiðinni upp í Kjós var napurt og hafði ég áhyggjur af litlum aukafatnaði. Þegar inn í Kjósina kom lægði og mildaðist veður. Aðkoman að fellinu austanverðu er glæsileg. Kyrrt Meðalfellsvatn með snyrtilegum sumarbústöðum og heilsárshúsum. Falleg tré í hverjum garði.

Stafalogn var þegar göngustafir voru mundaðir og gekk vel að komast upp á fellið. Víðsýni er ekki mikið því Reynivallarháls er hærri í norðri. Í austri sá í Hvalfell og Botnsúlur eins og turnar, og síðan tók Esjan fyrir alla fjarsýn í suður.

Dalirnir sem skerast inn í Esjuna norðanverða fylgdu okkur. Eyjadalur, Flekkudalur og Eilífsdalur. Móskarðshnjúkar sýndu okkur aðra hlið sína inn af Eyjadal og formfagurt fjall, Trana, tranaði sér fram austan við þá.

Meðalfell var þakið krækiberjum frá rótum og upp á bak, kolsvart og einnig voru bláber en í miklu minna mæli. Fylltu menn lúkur af krækiberjum á milli skrefa. Á miðju fellinu var stoppað í laut og nesti með krækiberjum snætt. 

Eftir smá stopp var halið áfram og eftir um 3 km gang er komið að vörðu og er þar hæsti punktur á bungunni, 360 metrar.  Þegar gægst var fram af brúnum fellsins sást vel gróið og búsældarlegt land  með bugðótta og aflasæla Laxá. Í suðri sá í spegilslétt Meðalfellsvatn. Þegar vestar dró kom enn ein varða og þá sást Harðhaus í fyrsta skipti. Minnti þessi sýn mig mikið á sýn frá Fimmvörðuhálsi og sá þá yfir Heljarkamb og Morinsheiði.

Af Harðhausnum er flott sýn í vestur út fyrir Hvalfjörðinn, austurhluta Akrafjalls og yfir álver Norðuráls og Járnblendiverksmiðjan menguðu fegurðina í Hvalfirði  í ljósaskiptunum. Þegar myrkur var skollið á á heimleiðinni sáust aðeins ljósin í verksmiðjunum og lagaðist sjónmengunin.  Haldið var niður gróinn Harðhaus í ljósaskiptunum og gengið að bílum í blóðrauðu sólarlagi. Byggðin við vatnið naut sýn vel og nú skil ég af hverju margir listamenn búa þarna en þeir hljóta að fá mikinn innblástur á svona stundum.

Einn göngumaður skrifaði í stöðu sína á Facebook eftir ferð á fellið "bak við Esjuna":

"Fór í flottustu kvöldgöngu sumarsins........ Meðalfell, sólsetrið, ljósaskiptin, lognið og hitinn fyrir svo utan fegurðina og félagsskapinn, fer sátt í háttinn! :-)"

 

Dagsetning: 18. ágúst 2010
Hæð: 360 metrar
Hæð í göngubyrjun:  76 metrar, við eystri enda fellsins (64.18.334 - 21.31.335).             
Uppgöngutími:  80 mín (19:30 - 20:50)  2.9 km.
Heildargöngutími: 160 mínútur  (19:30 - 22:10)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit varða:  N: 64.19.137 - W: 21.34.472

Vegalengd:  10 km (2,9 km bein lína frá bíl að toppi. Vestur enda Meðalfells 4,5 km)
Veður kl 21, Þingvellir: 13,7 gráður,  1 m/s af NA og bjart, raki 72%
Þátttakendur: Útivistarræktin, 50 manns  - 17 bílar.                                                                     
GSM samband:  Já - gott samband
Gönguleiðalýsing: Lítil mannraun og þægileg kyrrðarganga yfir Meðalfell í Kjós sem var þakið krækiberjum og einnig sáust bláber. Fallegt útsýni yfir búsældarlega Kjósina, bugðótt Laxá í norðri og kyrrt gróðursælt Meðalfellsvatn í suðri.

 

 

Heimild:

Morgunblaðið, 28. ágúst 1980.

Enski boltinn rúllar af stað í dag

Stór dagur fyrir knattspyrnuáhugamenn. Enski boltinn byrjar að rúlla í dag en með nýju kvótakerfi í leikmannamálum sem býður upp á sukk. Enskir meðal knattspyrnuguttar munu fara á milli félaga fyrir háar upphæðir til að fylla kvóta. Lausnin hjá Englendingum til að bæta enska landsliðið og auka gæði enskra leikmanna er að mennta   þjálfara í grasrótinni en það hafa Spánverjar og Frakkar gert með einstökum árangri.

Einnig verður knattspyrnuforystan að taka til sín í rekstri knattspyrnufélaga. Bilið á milli stóru og ríku félagana og þeirra litlu og fátæku er sífellt að breikka. Móta þarf reglur um tekjur félagana og geta knattspyrnuforkólfar horft til NBA í Bandaríkjunum, föðurlandi kapítalismans og lært af þeim en þar er ýmislegt gert til að jafna stöðu liðanna svo íþróttin verði spennandi fyrir alla.

Vonandi verður enski boltinn spennandi í vetur. Fínt að fá sex lið í meistarabaráttuna, Arsenal, Chelsea, Manchester City og United, Liverpool og Everton. Einnig er æskilegt að fá jafna baráttu á botninum.

Á morgun verður stórleikur á Anfield Road.  Liverpool og Arsenal  leiða saman hesta sína. Það er fínt að fá Liverpool á undirbúningstímanum. Við sigruðum á síðasta tímabili, 1-2 með góðu marki frá Arshavin og sjálfsmarki Johnson. Vona ég að sagan endurtaki sig og að Rússinn knái hrelli The Kop. Til vara er krafan um jafntefli sett fram.

Ég vona að ég komist upp á topp Öræfajökuls á Hvannadalshnjúk næsta vor en  meðan fæturnir bera mig mun ég fagna hverjum meistaratitli Arsenal með flöggun á þaki Íslands.

Hér er mynd sem sýnir fánahyllingu árið 2004. En það ár vann Arsenal deildina án þess að tapa leik. Síðan hófst vinna við að byggja upp nýtt sigurlið og vonandi sér fyrir endann þá þeirri vinnu í vor.

 

Einstakt afrek

Þetta er einstakt björgunarafrek í Krossá. Björgunarsveitarmaðurinn ungi, Ásmundur Þór Kristmundsson er frábær fyrirmynd og á orðu skilið.

Eflaust á eftir að koma upp umræða um þekkingarleysi erlendra ferðamanna á óbrúuðum straumhörðum ám í kjölfar óhappsins.

Fyrir tæpum tveim vikum fór ég í ævintýralega ferð að Lakagígum. Keyrt var upp veg, F206 og eru þrjú vöð á leiðinni. Geirlandsáin er vatnsmesta vaðið og getur hún vaxið hratt í úrkomu eins og flestar ár á svæðinu. Á undan okkur voru frönsk hjón á Toyota RAV4 með tvo unglingsstráka. Þau fóru greinilega eftir öllum reglum um óbrúaðar ár og könnuðu ánna með því að vaðafyrst út í straumlétta ánna. Fyrst fór elsti drengurinn og síðan fór móðirin á eftir.  Þegar á bakkann kom báru þau saman bækur sínar og vísuðu veginn yfir vaðið. Við fylgdum svo í sömu slóð á eftir.

Frönsku ferðamennirnir sem fóru yfir Krossá hefðu átt að kanna aðstæður betur í jökulánni. Æskilegast hefði verið að vaða út í ánna í klofstígvélum eða vöðlum með járnkarl í hendi og tengdur í öryggislínu. Þá hefðu menn komist fljótt að því að Krossá væri ekki bílfær.

 

Bjargaði ferðamönnum úr Krossá

Klaustur öl

Klausturöl eða munkaöl er notað yfir belgískan bjórstíl sem bruggaður var í klaustrum í gamla daga til að hjálpa munkunum í gegnum föstuna. Til að greina á milli ekta og óekta klausturöls er orðið Trappist sett á það öl sem bruggað er af munkum innan veggja klaustranna. Trappist þýðir einfaldlega að hér sé ósvikinn klausturbjór á ferð. Klausturöl er yfirleitt mjög sterkt, bragðmikið, stundum sætt og oft dálítið frúttað (þurrkaðir ávextir, bananar ofl).

Í dag eru aðeins til 7 klaustur í heiminum sem brugga hið raunverulega Trappist öl, Chimay, Orval, Rochefort, Westvleteren, Westmalle og Achel sem öll eru í Belgíu og La Trappe í Hollandi.

Þegar ég var í sumarbústað á Kirkjubæjarklaustri hafði ég með mér nokkra klausturbjóra, mér þótti það viðeigandi.

Þegar ég kneyfði munkaölið og sá alla ferðamennina, velti ég því fyrir mér hvort ekki væri grundvöllur fyrir alvöru klausturbjórhátíð á Kirkjubæjarklaustri. Betri staðsetningu á Íslandi er ekki hægt að finna. Systrakaffi væri fínn hátíðarstaður.

 

Einnig væri hægt að stofna brugghús á Kirkjubæjarklaustri. Brugga þar Klausturbjór, og fara leið Leffe manna, Þó afurðin sé ekki ekta munka öl (Trappist) þá hefur bruggunarferlinu verið viðhaldið frá klausturtímanum. Hægt væri að fá vatnið úr Systravatni eða Systrafossi, sögulegra gæti framleiðsluferlið ekki orðið. 

Leffe bjór hefur verið bruggaður síðan 1240 samkvæmt ævagömlum uppskriftum munka Nobertine í klaustursins í Leffe í Belgíu. Þó bjórinn sé ekki lengur bruggaður innan veggja klaustursins, heldur í verksmiðjum Inbev er dýpsta virðing borin fyrir gömlum framleiðsluaðferðum og þær í heiðri hafðar. 

Hægt er að fá La Trappe í Vínbúðinni og á tímabili var hægt að fá Orval annað er ekki í boði hér á landi um þessar mundir af munkaöli.

 

Blákollur (532 m)

Blákollur (532 m) er eitt af fjöllunum sem enginn tekur eftir á leið sinni eftir Suðurlandsveginum. Keyrt er af veginum þar sem klessubílarnir frá Umferðarráði standa uppi. Síðan er gengið eftir hraunjaðrinum til vesturs. Hraunið er mosavaxið og erfitt yfirferðar. Það var mikið af stórum krækiberjum í lyngi á leiðinni og tafði það göngumenn.

Þegar á Blákollstoppinn var komið þá var þoka komin á nokkra fjallstinda. Gamlir kunningjar nutu sín því ekki nógu vel, Sauðadalshnúkar og Ólafsskarðshnúkar eru í tindaröðinni. Vífilsfell í vestri og Lambafell í austri. Eldborgirnar í Svínahrauni voru flottar og hraunstraumarnir úr þeim sáust vel en þeir runnu árið 1000. Það glitti í Vestmannaeyjar og Geitafell með Heiðina háu tóku sig vel út. Virkjanirnar á Hellisheiði spúðu gufu og heyrðist hvinur frá þeim í kvöldkyrrðinni.

Við tókum stuttan hring og fylgdum hraunjaðri og komum inn á fyrri gönguleið. Ef fólk er ekki tímabundið þá er tilvalið að heimsækja Nyrðri Eldborgina og fylgja vegaslóða að þjóðvegi.

Dagsetning: 4. ágúst 2010
Hæð: 532 metrar
Hæð í göngubyrjun:  268 metrar, hjá klessubílum á Suðurlandsvegi.             
Uppgöngutími:  70 mín (19:00 - 20:10)  2.75 km.
Heildargöngutími: 140 mínútur  (19:00 - 21:20)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit tindur:  N: 64.02.114 - W: 21.29.563

Vegalengd:  6 km (1,8 km bein lína frá bíl að toppi)
Veður kl 21: 10,5 gráður,  7 m/s af NA og bjart, raki 95%
Þátttakendur: Útivistarræktin, 45 manns  - 15 bílar.                                                                     
GSM samband:  Já - gott samband
Gönguleiðalýsing: Létt og skemmtileg ganga á fjall sem fáir taka eftir. Aðkoman að Blákolli er skemmtileg, farið eftir hraunjaðri Svínahrauns að fjallsrótum. Gengið eftir hrygg sem gengur út úr því að NA-verðu. Létt og safarík gönguferð á ágústkvöldi.

Silfurfoss

Í 473 skrefa fjarlægð frá Hólaskjóli er nafnlaus foss í ánni Syðri-Ófæru. Hann minnir á Gullfoss, gæti verið frumgerð hans. Vegna líkingarinnar hafa sumir nefnt fossinn Silfurfoss.

Í gær keyrði ég frá Geirlandi hjá Kirkjubæjarklaustri og hélt upp Landmannaleið, F208. Það er stórmögnuð leið heim til Kópavogs. Margt fróðlegt bar fyrir augu og litadýrðin í nágrenni Landmannalauga var stórfengleg. Ég hef sé fjölda mynda en færustu atvinnuljósmyndarar hafa ekki náð að koma upplifuninni til skila. Veðrið var mjög heppilegt, nýlega hafði verið úrkoma og allir litir tærir.

Fyrsta stoppið var við Hólaskjól en þar reka aðlir í Skaftártungu ferðaþjónustu. Glæsilegur skáli er í Lambaskarðshólum, einnig góð tjaldstæði og smáhýsi.

Fjölskyldan fór í gönguferð að "Litla-Gullfossi" eða Silfurfossi í rigningarúða. Ég tjáði göngumönnum að þetta væri stutt ganga, 500 metrar eða fimm fótboltavellir. Ari litli vildi hafa fjarlægðina á tæru og taldi hvert skef sem hann tók. Var hann því frekar skreflangur alla leið. Taldi hann 473 skref.

  Fossinn í Syðri-Ófæru er á pöllum eins og Gullfoss og steypist ofan í þröngt gil

 

Æfingatímabilið hjá Arsenal hófst með 4-0 sigri á Barnet

Æfingatímabilið hjá Arsenal hófst í dag á Underhill leikvanginum á hefðbundnum opnunarleik við Barnet. Varalið Arsenal spilar heimaleiki sína á leikvellinum. Barnet spilar í 2. deild eða D-deild.  Arsenal spilaði í nýju búningunum. Hinum hefðbundna, rauða með hvítu ermunum. Líkar mér það betur. Það var vorbragur á leik liðanna og lítil harka.  Tíu HM-kempur eru í fríi og koma hver á fætur öðrum inn í liðið. Vonandi verður búið að fínstilla það fyrir fyrsta leik í úrvalsdeildinni við Liverpool eftir mánuð.

Mikla athygli vakti að markvörðurinn Almunia var ekki með en hann var í hópnum sem gefin var upp fyrir leik. Nú er spurningin hvort eðlilegar skýringar séu á brotthvarfinu eða hvort nýr markvörður sé á leiðinni.

Nýju leikmennirnir  Marouane Chamakh og Laurent Koscielny voru kynntir til leiks. Þeir skiptu hálfleiknum á milli sín en voru lítt áberandi.

 

Rússinn knái Andrei Arshavin kom Arsenal í forystu á annarri mínútu. Jay Simpson bætti öðru og þriðja við á þeirri 16 og 45. Wilshire var sprækur í fyrri hálfleik og bar upp spilið en margar sóknir komu upp vinstri kantinn þar sem Traore og Arshavin réðu ríkjum.

 

Í síðari hálfleik kom nýtt lið inná, 11 skiptingar og hálfleikurinn daufur. Nasri skoraði fjórða markið á 75. mínútu eftir skelfileg mistök varnarmanns Bees. Walcott átti tvö góð færi sem ekki nýttust.

Það var létt yfir mönnum, ferð til Austurríkis framundan og Emirates Cup. Æfingatímabilið endar svo í Póllandi.

Byrjungarlið Arsenal: Fabianski, Nordtveit, Vermaelen, Koscielny, Traore, Frimpong, Rosicky, Wilshere, Arshavin, Simpson, Emmanuel-Thomas

Seinna lið Arsenal: Wojciech Szczesny, Vito Mannone, Craig Eastmond, Samir Nasri, Conor Henderson, Henri Lansbury, Theo Walcott, Nacer Barazite, Ignasi Miquel, Johan Djourou, Kieran Gibbs og Maroune Chamakh.

Eyjafjalla skallinn

Meðan bólgan líður úr hægri ökkla mínum ligg ég við lestur til að drepa tímann. Það er gaman að lesa ferðasögur Jóns Trausta (Guðmundar Magnússonar) fyrir einni öld. Hann gekk á fjöll og firindi og var frumherji í fjallamennsku. Hann skrifaði um ferðir sínar og gaman að bera saman við nútímann.  Ein grein sem birtist í Fanney árið 1919 er um Eyjafjallajökul. Þar kemur eldgosið 1821 til 1823 fyrir.  Læt ágæta vísu og fréttaskýringu fylgja með.

 

Eyjafjallajökull hefir líka gosið eldi; síðast 1822. Þá kvað Bjarni Thorarensen:

   Tindafjöll skjálfa, en titrar jörð,
   tindrar um fagrahvels boga,
   snjósteinninn bráðnar, en björg klofna hörð,
   brýst þá fyrst mökkur um hárlausna svörð
   og lýstur upp gullrauðum loga.
   Hver þar svo brenni, ef þú spyr að,
   Eyjafjalla skallinn gamli er það.

Eldgjáin var þá sunnan og vestan í hábungu jökulsins, og rann vatnsflóð ofan á sandana við Markarfljót. Vatnið gat ekki safnast fyrir vegna brattans, svo að það gerði lítinn usla, en öskufall varð mikið. Við það tækifæri fengu Reykjavíkurbúar dálítið af ösku í nefið með sunnanvindinum.

Heimild:
Jón Trausti, ritsafn, 8. bindi, bls. 245.
Úr greininni Eyjafjallajökull sem birtist í Fanney 1919, 5. hefti.

 

Eitt öflugasta hverasvæðið

Silfur til Hollendinga?

Ef marka má söguna, þá er skrifað í skýin að silfrið á HM 2010 falli Hollandi í skaut.  Þegar HM keppnin var haldin 1974 og 1978 þá var haldin undankeppni og voru Íslendingar með Hollandi í undanriðli.  Hollandi vann undankeppnina og fór alla leið í úrslit en tapaði.  Er það bæði gæfa og ógæfa Hollendinga að spila við Ísland.

Í undankeppni í ár voru Hollendingar svo heppnir að lenda með Íslandi í riðli og unni þeir hann með fáheyrðum yfirburðum. Nú eru þeir komnir í úrslit og gangi knattspyrnusagan eftir, þá verður silfrið hlutskipti þeirra.

Ísland hefur tvisvar áður lent með Hollandi í undankeppni EM, það var fyrir keppnirnar 1980 og 1984 og var það Hollendingum ekki til gæfu.

Ég var svo heppinn að fara á leik Íslands og Hollands þann 6. júní í fyrra og sjá verðandi silfurdrengi. Voru yfirburðir Hollendinga svo miklir á vellinum að maður féll í stafi yfir tækni og nákvæmum sendingum þeirra. Ávallt var til staðar maður til að koma boltanum á.  Ísland tapaði leiknum ekki nema 1-2 og var það kraftaverk miðað við hvernig leikurinn spilaðist.  Fyrri hálfleikur var líklega það besta sem sést hefur hér á landi. Byrjunarlið Hollands í leiknum var mjög líkt því og líklegt byrjunarlið á sunnudaginn nema hvað Wesley Sneijder kemur inn í það:

Maaarten Stekelenburg, John Heitinga, Andre Oojier, Jorin Mathijsen, Giovanni van Bronckhorst, Mark van Bommel, Nigel de Jong, Robin van Persie, Dirk Kuyt, Rafael van der Vaart, Arjen Robben.

Leikir Íslands og Hollands í HM:

22.08.73   Ísland - Holland    0-5
29.08.73   Holland - Ísland    8-1

08.09.76    Ísland   Holland   0-1
31.08.77    Holland   Ísland   4-1

11.10.08    Holland - Ísland   2-0 (1-0)
06.06.09    Ísland - Holland   1-2 (0-2)

Ísland er að nálgast Hollendinga! - Munurinn að minnka. 

Í dag er leikur Þjóðverja og Spánverja og fyrir mót var ég búinn að spá Spánverjum sigri, ég held mig við það en Þjóðverjar hafa verið lið keppninnar hingað til. Bronsið verður þá þeirra.