Skessuhorn (963 m)

Það var spennandi að komast á topp Skessuhorns í Skarðsheiði. Ég var aldrei þessu vant feginn að komast af toppnum. Það var þverhnípt niður og úrkomu hryðjur buldu á okkur, fjallafólki.

Það var kyrtt veður í Kópavogi þegar lagt var af stað rétt eftir dagmál. Komið við í Ártúnsbrekkunni og safnast í jeppa. Þaðan var haldið norður fyrir Skarðsheiði og eknir 7 km inn á Skarðsheiðarveg, illa viðhöldnum línuveg sem liggur milli Skorradals og Leirársveitar.

Þegar við stigum úr bílunum í 450 metra hæð var hráslagalegt, vindur og vott veður. Fótstallur Skessuhorns sást neðan undir þokunni. Ekki spennandi að hefja göngu. Fjallafólk ákvað að breyta ekki áætlun og halda áleiðis en snúa tímanlega ef veður lagaðist eigi. Þegar nær Heiðarhorn dró, þá minnkaði vindurinn en undirhlíðar Skarðsheiðar virka eins og vindgöng í sunnanáttum. Eftir þriggja kílómetra gang var komið undir Skarðið og það sást grilla í það en þá vorum við komin í um 600 metra hæð.

Tekið var nestisstopp og fólk drukku fyrir ókomnum þorsta! En Skaftfellingar á leið frá Skaftártungu og norður fyrir Mýrdalssand drukku vel vatn áður en lagt var í hann enda með lítið af brúsum meðferðis. Þeir notuðu því þessa snjöllu forvarnar aðferð.

Skriður og klungur eru á leiðinni að Skarðinu sem er í 865 metra hæð (N: 64.29.166 - W: 21.41.835). Fóru menn hægt og hljótt upp hallan og vönduðu hvert skref.  Þegar upp á rimann var komið blasti við hengiflug. En við héldum norður eftir háfjallinu fram að vörðunni sem trjónir á kollinum.  Vegalengdin er 500 metrar og fer lítið fyrir hækkuninni sem er um 100 metrar. Á leiðinni tóku sterkir vindsveipir í okkur og þokan umlék fjallafólk. Það var gaman að hugsa um steinana sem við gengum meðfram. Þeir hafa vakað í 5 milljónir ára og staðið af sér öll óveður, jökulsorf og jarðskjálfta.

Það var stoppað stutt á toppnum, lítið að sjá á einu mesta útsýnisfjalli Vesturlands. Nokkrar myndir teknar og farið í skjól. Þar var nestispása.  Ekki sást til Hornsárdalsjökuls en hann er um 2 km austan við Skessuhorn, brött fönn með sprungum og verhöggvin ístunga. Líklega einn minnsti jökull landsins.

Á bakaleiðinni sáum við skessu meitlaða í bergstálið. Það var langt niður en nokkrar sögur eru til um skessur. Ein hrikaleg kerling reyndi að grýta risabjargi alla leið til Hvanneyrar en þar vildi hún rústa kirkju sem var henni þyrnir í auga. Heitir steinn sá Grásteinn.

Á leiðinni niður voru skóhælar óspart notaðir og hæluðum við því okkur. Það hafði bætt í úrkomu og vind. Við toppuðum á réttum tíma. Er heim var komið var kíkt á veðrið á Botnsheiði og þá sást að vind hafði lægt um hádegið en jókst er líða tók á daginn enda djúp lægð að nálgast.

Þetta var spennuferð, skyldum við ná á toppinn. Það þarf ekki alltaf að vera sól og blíða. Það tókst en tilvalið að fara afur í góðviðri. Alveg þessi virði.

Góða myndasögu frá Heimi Óskarssyni má sjá hér:

Dagsetning: 15. október 2010
Hæð: 963 metrar
Hæð í göngubyrjun:  450 metrar, við Skarðsheiðarveg  (N: 64.29.647 - W: 21.45.839)
Hækkun: 513 metrar          
Uppgöngutími:  150 mín (09:00 - 11:30) 
Heildargöngutími: 280 mínútur  (09:00 - 14:00)
Erfiðleikastig: 3 skór
GPS-hnit Skessuhorn  N: 64.29.400 - W: 21.42.170
Vegalengd:  7,2 km
Veður kl. 11 Botnsheiði: 6,3 gráður,  11 m/s af SSA, úrkoma. Raki 94%

Veður kl. 12 Botnsheiði: 6,6 gráður, 8 m/s af SSA, úrkoma. Raki 95%
Þátttakendur: Fjallafólk ÍFLM, 30 manns á 9 jeppum.                                                                    
GSM samband:  Nei - Ekki hægt að senda SMS skilaboð  
Gönguleiðalýsing: Lagt af stað frá Skarðsheiðaravegi, og gengið að efir móa og mel að skarðinu upp á rima Skessuhorns. Farið upp skriður og klungur. Þegar skarði náð gengið eftir rimanum um 500 metra að vörðu á hornsbrún. Þverhnípt austan meginn en aflíðandi vesturhlíð. Um vetur þarf að hafa ísöxi og brodda.

 

Jón Gauti Jónsson, farastjóri á toppnum. Það sér grilla í vörðuna á enda hornsins.

Þríhnúkagígur (545 m)

Þríhnúkar í Bláfjallafólksvangi ber daglega fyrir augu mín úr Álfaheiðinni. Ég vissi af Þríhnúkagíg í austasta hnúknum en hafði ekki kannað undrið. Fyrir átta dögum kom á forsíðu Fréttablaðsins frétt um að Kvikmyndafyrirtækið Profilm væri að taka upp efni fyrir National Geographic ofan í Þríhnúkagíg. Tilgangurinn er að taka myndir um eldsumbrot á Íslandi.

Við höfðum orðið vör við torkennileg ljós við hnúkana þrjá á kvöldin fyrri hluta vikunnar og því var farin njósnaferð til að sjá hvernig gengi.

Þegar við komum að Þríhnúkagíg eftir göngu meðfram Stóra Kóngsfelli, þá sáum við til mannaferða. Einnig tók á móti okkur ljósavél frá Ístak. Aðkoman að gígnum var góð. Búið að setja keðjur meðfram göngustígnum upp gíginn og einnig í kringum gígopið til að ferðamenn lendi ekki í tjóni. Það blés hressilega á okkur á uppleiðinni en gott skjól var við gígopið.

Gul kranabóma lá yfir gígopinu og niður úr henni hékk karfa fyrir hella- og tökumenn en dýpt gígsins er 120 metrar.

Þrír íslenskir hellamenn voru að bíða eftir þyrlu Landhelgisgæslunnar en hún átti að flytja búnað af tökustað en tafir urðu á þyrluflugi vegna bílslyss. Við rétt náðum því í skottið á velbúnum hellamönnum. Þeir nýttu tímann til að taka til í kringum gígopið. 

Kvikmyndataka hefur staðið yfir síðustu tíu daga og gengið vel, þrátt fyrir rysjótt veður enda inni í töfraheimi einnar stórfenglegustu myndbirtingar íslenskrar náttúru.

Dagsetning: 2. október 2010
Hæð: 545 metrar
Hæð í göngubyrjun:  400 metrar, við Stóra Kóngsfell 
Hækkun: 120 metrar          
Uppgöngutími:  60 mín (14:00 - 15:00) 
Heildargöngutími: 135 mínútur  (14:00 - 16:15)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit austurgígur  N: 63.59.908 - W: 21.41.944
Vegalengd:  7,2 km
Veður kl 15 Bláfjallaskáli: 8,7 gráður,  14 m/s af NA, skúrir í nánd. Raki 74%
Þátttakendur: 3 spæjarar, ég, Jón Ingi og Ari                                                                    
GSM samband:  Já - gott samband  
Gönguleiðalýsing: Lagt af stað frá Bláfjallavegi, og gengið í mosavöxnu hrauni með vesturhlíð Stóra Kóngsfells. Þaðan gengið eftir hryggnum að Þríhnúkagíg. 

 

Óvenjuleg staða við Þríhnúkagíg. Unnið að heimildarmynd um eldsumbrot á Ísland fyrir National Geographic.

 

Hlöðufell (1186 m)

Ægifegurð er það fyrsta sem kemur upp í hugann þegar maður er kominn á topp Hlöðufells. Það var ógnvekjandi og himneskt að vera á toppnum, altekinn af mikilfengleik sköpunarverksins og maður upplifir smæð sína um leið, þó er maður hávaxinn.

Víðsýnið af Hlöðufelli var stórfenglegt. Þegar horft var í norðvestur sást fyrst Þórisjökull, síðan Presthnjúkur, Geitlandsjökull, Langjökull, Hagavatn, Bláfell, Kerlingarfjöll, Hofsjökull, Vatnajökull, Hekla, Tindfjallajökull, Eyjafjallajökull, Vestmannaeyjar, Ingólfsfjall, Esjan og Botnssúlur. Einnig sást inn á Snæfellsnes . Í suðvestri voru hin þekktu Þingvallafjöll, Skriða að Skriðutindar og nágrannarnir, Kálfatindur, Högnhöfði og Rauðafell. Síðan horfðum við niður á Þórólfsfell þegar horft var í norður.Skjaldbreiður, ógnarskjöldur, bungubreiður er magnaður nágranni en það var dimmt yfir henni.

Gullni hringurinn og Hlöðufell, þannig hljóðaði ferðatilhögunin. Lagt af stað í skúraveðri frá BSI og komið við á Þingvöllum. Þar var mikið af fólki og margir frá Asíu. Eftir að hafa heilsað upp á skálin Einar og Jónas var halið á Laugarvatn, einn farþegi bættist við og haldið yfir Miðdalsfjall. Gullkista var flott en hún er áberandi frá Laugarvatni séð. Síðan var keyrt framhjá Rauðafelli en þar eru flott mynstur í móberginu. Að lokum var keyrt yfir Rótasand á leiðinni að Hlöðuvöllum.

Á leiðinni rifjuðum við Laugvetningarnir frá Menntaskólanum skemmtilega sögu sem Haraldur Matthíasson kennari átti að hafa sagt:  "að það væri aðeins ein fær leið upp á á Hlöðufell og þá leið fór ég ekki."

Við fórum alla vega einföldustu leiðina. Þegar komið er að skála Ferðafélags Íslands sést stígurinn upp fellið greinilega. Fyrst er gengið upp á stall sem liggur frá fellinu. Þegar upp á hann er komið er fínt að undirbúa sig fyrir næstu törn en það er skriða sem nær í 867 metra hæð. Klettabelti er efst á leiðinni en mun léttari en klettarnir í Esjunni. Síðan er næsti áfangi en um tvær leiðir er að velja, fara beint upp og kjaga í 1081 metra hæð. Þá sést toppurinn en um kílómeter er þangað og síðustu hundrað metrarnir. Það er erfitt að trúa því en staðreynd. 

Þegar upp á toppinn er komið, þá er geysilegt víðsýni, ægifegurð eins og áður er getið. Á toppnum var óvæntur gjörningur. Einhverjir spaugsamir listamenn höfðu komið fyrir stöðumæli sem er algerlega á skjön við frelsið. Því stöðumælar eru til að nota í þrengslum stórborga. Einnig má sjá endurvarpa sem knúinn er af sólarrafhlöðum.

Gangan niður af fjallinu gekk vel og var farið niður dalverpið og komið að uppgönguleiðinni einu. Þaðan var keyrt norður fyrir fjallið, framhjá Þórólfsfelli og inná línuveg að Haukadalsheiði. Gullfoss og Geysir voru heimsóttir á heimleiðinni.

 

Dagsetning: 19. september 2010
Hæð: 1.186 metrar
Hæð í göngubyrjun:  460 metrar, við Hlöðuvelli, skála (64.23.910 - 20.33.446) 
Hækkun: 746 metrar          
Uppgöngutími:  120 mín (13:00 - 15:00), 2,5 km bíll - Tröllafoss
Heildargöngutími: 210 mínútur  (13:00 - 16:30)
Erfiðleikastig: 3 skór
GPS-hnit toppur:  N: 64.25.171 - W: 20.32.030
Vegalengd:  5,8 km
Veður kl 15 Þingvellir: 7,2 gráður,  1 m/s af NA, léttskýjað
Þátttakendur: Ferðaþjónustan Stafafelli, 8 manns.                                                                   
GSM samband:  Já - gott samband á toppi en neyðarsímtöl á uppleið.
Gönguleiðalýsing: Lagt af stað frá Hlöðuvöllum, gengið upp á stall, þaðan upp í 867 metra hæð en dalverpi er þar. Leiðin er öll upp í móti en þegar komið er í 1.081 metra hæð, þá er létt ganga, kílómeter að lengd að toppinum. Minnir á göngu á Keili.  

 

Ferðafélagar á toppi Hlöðufells. Klakkur í Langjökli gægist upp úr fönninni.

 

Stöðumælirinn í víðerninu. Kálfatindur og Högnhöfði á bakvið.

Tröllafoss - Þríhnúkar (279 m)

Mosfellingurinn og rithöfundurinn Jón Kalman Stefánsson skrifar skáldlegar og hástemdar náttúrustemmingar í bók sinni Himnaríki og helvíti. Þar er þessi fallega og spekingslega málsháttarsetning. "Fjöllin eru ekki hluti af landslaginu, þau eru landslagið."

Gengið var á heimaslóðum Jóns Kalmans með Útivistarræktinni en þar er mikið af fellum sem eru eða móta landslag Mosfellsbæjar. Lagt var af stað frá Hrafnhólum. Fyrst var Tröllafoss heimsóttur og síðan var haldið að Þríhnúkum hjá Haukafjöllum. Gengið var með Leirvogsá að Tröllafossi en áin skilur að sveitarfélögin Reykjavík (Kjalarnes) og Mosfellsbæ. Telst Tröllafoss til Mosfellsbæjar en Þríhnúkar til Kjalarnes.

Það blés vél á göngumenn á hæðinni þegar komið var að Tröllafossi, ágætum fossi sem allt of fáir heimsækja m.v. hvað hann er nálægt fjölbýlinu.

Hún var kröftur norðanáttin þegar hún skellti sér niður af Esjunni í dalinn. Vindstrengurinn við Þríhnúka sem eru úr flottu stuðlabergi var óskaplegur. En Ísland er merkilegt land, eftir að hafa gengið niður með miðhnúknum, fannst skjólbelti og þar var áð og nesti snætt.

Einn göngumanna mælti þessi orð á Facebook í ferðalok. "Er bara pínulítið vindbarin eftir göngu kvöldsins...... þvílíkt rok á toppunum þremur þ.e. Þríhnúkum í Haukafjöllum en Tröllafoss skartaði sínu fegursta og lét vindinn ekki á sig fá. Fínt kvöld með 40 manna hóp Útivistarræktarinnar, takk fyrir mig í sumar þetta var víst síðasta gangan!"

Dagsetning: 15. september 2010
Hæð: 279 metrar
Hæð í göngubyrjun:  134 metrar, við Hrafnhóla (64.12.423 - 21.33.994)             
Uppgöngutími:  60 mín (19:00 - 20:00), 1,5 km bíll - Tröllafoss
Heildargöngutími: 100 mínútur  (19:00 - 20:40)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit hnúkar:  N: 64.13.042 - W: 21.32.285
Vegalengd:  5,0 km
Veður kl 21 Reykjavík: 6,2 gráður,  7 m/s af NA, raki 73%, skyggni 70 km
Veður kl 21 Skálafell: -0,9 gráður, 21/26 m/s af NV, raki 106%
Þátttakendur: Útivistarræktin, 39 manns  einn hundur.                                                                     
GSM samband:  Já - gott samband
Gönguleiðalýsing: Ekið upp í Mosfellsdal fram hjá Gljúfrasteini og beygt inn á næsta afleggjara til vinstri og ekið að Hrafnhólum.  Gengið upp að Tröllafossi í Leirvogsá og þaðan á Þríhnúka í Haukafjöllum.

Þeir voru flottir stuðlabergshnúkarnir þrír og minntu á densileg konubrjóst.

Seljadalur – Torfdalshryggur (341 m)

Veðurspáin lofaði skúrum en það var ágætis veður þegar lagt var í hann frá Toppstöðinni. Þegar komið var á Torfdalshrygg var úrkoman orðin þétt.

Fyrst var komið við hjá Hafravatnsrétt en það er ágætt útivistarsvæði sem Mosfellsbær og skógræktin halda um. Þangað hafði ég ekki komið áður og eflaust kíkir maður þangað í vetur. Frá réttinni var ekið inn Þormóðsdal að grjótnáminu við Silungavatn. Stefnan var sett á Nessel sem er vel staðsett í Seljadal. Þar var lesinn húslestur fyrir göngumenn.

Þaðan var haldið á Torfdalshrygg en tekur hann nafn af Torfdal. Torf var rist í Torfdal. Reiðingur var tekinn í Torfdalnum og notaður yfir hey sem stóðu í heygörðum.  Af Torfdalshrygg sást vel í nágrannan Grímarsfell og yfir í Helgadal. Einnig lá höfuðborgin undir fótum manns. Vífilsfell bar af í austri.

Úrkoma færðist í aukana þegar haldið var niður hrygginn að Bjarnarvatni en þar eru efstu upptök Varmár.  Í útfalli vatnsins stóð eftir stífla sem Sigurjón Pétursson á Álafossi lét reisa árið 1926 eða 1927 til vatnsmiðlunar.  Við stífluna var nestisstopp í úrkomunni. Síðan hófst leitin að bílunum í kvöldrökkrinu.

Eftir að hafa gengið á hrygginn kom mér í hug hversu mörg örnefni tengjast mannslíkamanum. Hryggur, enni, kjálki (Vestfjarðakjálki), bak, barmur, bringa / bringur, geirvörtur, haus, háls,  höfuð, hné, hvirfill, hæll, kinn, nef, rif, tá, tunga, vangi, þumall og öxl. Síðan hef ég fundið nokkur í viðbót, sum má deila um; Kollseyra, Tannstaðir, Skeggöxl, Augastaðir, Síða, Kriki, Kálfatindar, Skarð, Leggjabrjótur, Kroppur og Brúnir.

Dagsetning: 8. september 2010
Hæð: 341 metrar
Hæð í göngubyrjun:  140 metrar, við Grjótnám í Þormóðsdal (64.07.569 - 21.34.793)             
Uppgöngutími:  55 mín (19:10 - 20:15)  
Heildargöngutími: 125 mínútur  (19:10 - 21:15)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit varða:  N: 64.08.611 - W: 21.34.555

Vegalengd:  7,0 km (2,0 km bein lína frá bíl að toppi.)
Veður kl 21: 12,6 gráður,  5 m/s af A og úrkoma, raki 84%, skyggni 35 km
Þátttakendur: Útivistarræktin, 36 manns, 12 bílar.                                                                     
GSM samband:  Já - gott samband
Gönguleiðalýsing: Létt ganga sem hófst við grjótnámið í Þormóðsdal. Þaðan gengið inn Seljadal að Nesseli og á Torfdalshrygg. Gengið til baka meðfram Bjarnarvatni. Vegalengd 7 km. Hækkun 200 m.

Af Torfdalshrygg. Flott birta og mosinn og grjótið takast á. Grímarsfell gægist yfir hrygginn.

Eyðibýlaganga á Þingvöllum

Bláskógabyggð heitir sveitin sem Þingvellir eru staðsettir í. Í gærkveldi bar byggðin með réttu heitið Bláberjabyggð svo mikið var af bláberjum í Eyðibýlagöngu Útivistarræktarinnar. Bláskógar eru annað nafn yfir Þingvelli.

Lagt var af stað frá Þjónustumiðstöðinni og gengið eftir skógarrjóðri að Skógarkoti. Á leiðinni var mikið af bláberjum. Í Skógarkoti bjó maður að nafni Kristján Magnússon (f. 1776) og var hreppstjóri.  Hann kom í Þingvallasveit um árið 1800 og nær í heimasætuna í Skógarkoti 1801 og tekur við jörðinni árið 1806. Hann varð mikilhæfur bóndi og nýtti skóginn vel  ásamt því að afla sér og sínum fiskjar úr Þingvallavatni.  Hann átti í deilum við Þingvallaprest um skógarnytjar en þekktustu deilur hans voru vegna barnseigna en hann eignaðist 7 börn með eiginkonu sinni og 7 börn með hjákonum.  Kristján var dæmdur til hýðingar vegna þessara mála en sýslumaður fannst ekki tækt að refsa besta hreppstjóra sínum og var það aldrei gert.  Fróðir menn telja að um 6000 manns megi rekja til Kristjáns í dag.  Ég er þó ekkert skyldur honum því Íslendingabók segir að enginn skyldleiki sé með okkur.

Í bókinni Hraunfólkið - Saga úr Bláskógum eftir Björn Th. Björnsson er rakin saga Skógarkots og fólksins sem þar bjó á 19. öld.

Þaðan var stefnan sett á Hrauntún. Fara þarf yfir Þingvallaveg og eru þaðan 1,8 km að garðhleðslu við Hrauntún. 

Í Hrauntúni má sjá rústir af koti sem var reist um 1830. Hrauntún var í eyði um aldir og árið 1711 var það einungis þekkt sem örnefni í skóginum. Erfitt var um alla aðdrætti í Hrauntúni og þótti það afskekkt. Árið 1828 flutti Halldór Jónsson í Hrauntún og eftir það var samfelld byggð í Hrauntúni í um 100 ár. Í dag bera veggjarbrot og tún enn merki um búskaparhætti þar.

Dagsetning: 1. september 2010
Hæð: 108 metrar
Hæð í göngubyrjun:  108 metrar, við Þjónustumiðstöð.             
Heildargöngutími: 115 mínútur  (19:20 - 21:15)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit Skógarkot:  N: 64.15.734 - W: 21.04.230

Vegalengd:  8,1 km

Veður kl 21, Þingvellir: 12,8 gráður,  1 m/s af S, raki 85%
Þátttakendur: Útivistarræktin, 36 manns.                                                                     
GSM samband:  Já - gott samband
Gönguleiðalýsing: Létt ganga um skógarstíga í þjóðgarðinum. Lagt frá Þjónustumiðstöð að  Skógarkoti þaðan er stefnan sett á Hrauntún. Þar eru uppistandandi garðhleðslur og heimreið að bæ sem er löngu horfinn

 

Sögustund við Skógarkot

Heimild:

Ferlir.is og thingvellir.is

Sandfell (409 m) við Hagavík

Það er alltaf jafn glæsilegt veður á miðvikudagskvöldum. Sandfell við Hagavík var næsta fjall á dagskrá hjá Útivistarræktinni. Ekið var eftir Nesjavallaveginum og skartaði leiðin sínu fegursta á leið austur í Grafning að Hagavík.

Þau eru mörg sandfellin hér á landi. Í kortabók Íslands sem MM gaf út árið 2000 eru 23 Sandfell merkt inn á  Ísland en takmark okkar er ekki eitt af þeim.

Gönguferðin hófst á því að feta sig í gegnum birkiskóg. Eitthvað sást til berja enn ekki eins mikið og á Meðalfelli í Kjós. Gengið var inn með Líktjarnarhálsi sem kenndur er við Líktjörn sem hvergi sést og sneitt upp á fjallshrygginn. 

Nestisstopp var fyrir neðan vörðu og sáu menn niður í Löngugróf sem skilur að Sandfell og lágreist Mælifell en þau eru nokkuð mörg hér á landi (9 í Kortabók). Síðan var haldið sömu leið til baka til að ná heim fyrir myrkur. Hægt er að fara niður af fellinu fyrir ofan Löngugróf og skoða Ölfusvatnsgljúfur. 

Víðsýni ágætt af Sandfelli yfir þekktu fjöllin í kringum slétt Þingvallavatn. Eyjafjallajökull var kolsvartur af ösku en í vikubyrjun sást snær á toppnum. Tindfjallajökull var hvítari og jöklalegri. Hengillinn bar af í vestri. Nafni fellsins, eyjan Sandey var glæsileg á Þingvallavatni.

Dagsetning: 25. ágúst 2010
Hæð: 409 metrar
Hæð í göngubyrjun:  108 metrar, við Hagavík (64.07.442 - 21.09.895).             
Uppgöngutími:  55 mín (19:20 - 20:15)  2.09 km.
Heildargöngutími: 115 mínútur  (19:20 - 21:15)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit varða:  N: 64.06.625 - W: 21.10.889

Vegalengd:  4,3 km (1,7 km bein lína frá bíl að toppi.)
Veður kl 21, Þingvellir: 8,9 gráður,  6 m/s af NA og bjart, raki 68%
Þátttakendur: Útivistarræktin, 35 manns.                                                                     
GSM samband:  Já - gott samband
Gönguleiðalýsing: Létt ganga sem hófst í skógi við Hagavík. Grjót laust í sér og blá Þingvallafjöll blasa við er upp er komið.

 

Gengið eftir Líkatjarnarhálsi á topp Sandfells við Hagavík. Grettistak fylgist með umferð einmanna á hryggnum.

Staðan á Ok - 19. júlí 2008

Það hefur mikið vatn runnið í gíginn. Þann 19. júlí 2008 gekk ég á tignarlegt Okið. Lagt var í göngu á Ok frá vörðu á Langahrygg þar sem vegurinn liggur hæst á Kaldadal, í 730 m hæð. Langihryggur er forn jökulalda sem jökullinn á Okinu hefur ýtt upp.

Norðanvert í fjallinu á gígbarminum er hæsti punktur og þar er varða eða mælingarpunktur sem Landmælingar Íslands hafa komið upp.  Jökullinn á Okinu hefur farið minnkandi ár frá ári og er nú svo komið, að aðeins smájökulfláki er norðan í háfjallinu. Talsverðar jökulöldur og ruðningur neðar í hlíðinni vitna þó um forna frægð. Rauður litur er áberandi í skálunum.

Okið er kulnað eldfjall, sem grágrýtishraun hafa runnið frá, og er stóreflis gígur í hvirfli fjallsins og innan gígrandanna sést mótast fyrir öðrum gíghring. Gígurinn var áður fyrr á kafi í jökli en er nú algerlega jökulvana. Sér móta fyrir vatni í gígnum og rann vinalegur lækur úr öskjunni er grágrýtishraun runnu áður. Munu þetta etv. vera efstu upptök Grímsár í Lundarreykjadal en hún er mikil laxveiðiá.  Ég mældi þvermál gígsins, frá vörðu að læk, 889 metra og hæðarmunur tæpir 50 metrar.
 

   Það sem eftir er af jöklinum á Ok í júlí 2008. Það sér í Vinnumannahnúk og Eiríksjökul í austri. 
 

Jöklarnir skreppa saman

Meðalfell í Kjós (360 m)

Kjósin er breiður dalur á milli Esjunnar að sunnan en Reynivallaháls að norðan. Í miðjum dalnum vestantil stendur stakt fell, sem heitir Meðalfell. Útivistarræktin heimsótti það á fallegu ágústkvöldi.

Það var fallegt og gott veður allan daginn en dró fyrir sólu er vinnu lauk. Á Kjalarnesi á leiðinni upp í Kjós var napurt og hafði ég áhyggjur af litlum aukafatnaði. Þegar inn í Kjósina kom lægði og mildaðist veður. Aðkoman að fellinu austanverðu er glæsileg. Kyrrt Meðalfellsvatn með snyrtilegum sumarbústöðum og heilsárshúsum. Falleg tré í hverjum garði.

Stafalogn var þegar göngustafir voru mundaðir og gekk vel að komast upp á fellið. Víðsýni er ekki mikið því Reynivallarháls er hærri í norðri. Í austri sá í Hvalfell og Botnsúlur eins og turnar, og síðan tók Esjan fyrir alla fjarsýn í suður.

Dalirnir sem skerast inn í Esjuna norðanverða fylgdu okkur. Eyjadalur, Flekkudalur og Eilífsdalur. Móskarðshnjúkar sýndu okkur aðra hlið sína inn af Eyjadal og formfagurt fjall, Trana, tranaði sér fram austan við þá.

Meðalfell var þakið krækiberjum frá rótum og upp á bak, kolsvart og einnig voru bláber en í miklu minna mæli. Fylltu menn lúkur af krækiberjum á milli skrefa. Á miðju fellinu var stoppað í laut og nesti með krækiberjum snætt. 

Eftir smá stopp var halið áfram og eftir um 3 km gang er komið að vörðu og er þar hæsti punktur á bungunni, 360 metrar.  Þegar gægst var fram af brúnum fellsins sást vel gróið og búsældarlegt land  með bugðótta og aflasæla Laxá. Í suðri sá í spegilslétt Meðalfellsvatn. Þegar vestar dró kom enn ein varða og þá sást Harðhaus í fyrsta skipti. Minnti þessi sýn mig mikið á sýn frá Fimmvörðuhálsi og sá þá yfir Heljarkamb og Morinsheiði.

Af Harðhausnum er flott sýn í vestur út fyrir Hvalfjörðinn, austurhluta Akrafjalls og yfir álver Norðuráls og Járnblendiverksmiðjan menguðu fegurðina í Hvalfirði  í ljósaskiptunum. Þegar myrkur var skollið á á heimleiðinni sáust aðeins ljósin í verksmiðjunum og lagaðist sjónmengunin.  Haldið var niður gróinn Harðhaus í ljósaskiptunum og gengið að bílum í blóðrauðu sólarlagi. Byggðin við vatnið naut sýn vel og nú skil ég af hverju margir listamenn búa þarna en þeir hljóta að fá mikinn innblástur á svona stundum.

Einn göngumaður skrifaði í stöðu sína á Facebook eftir ferð á fellið "bak við Esjuna":

"Fór í flottustu kvöldgöngu sumarsins........ Meðalfell, sólsetrið, ljósaskiptin, lognið og hitinn fyrir svo utan fegurðina og félagsskapinn, fer sátt í háttinn! :-)"

 

Dagsetning: 18. ágúst 2010
Hæð: 360 metrar
Hæð í göngubyrjun:  76 metrar, við eystri enda fellsins (64.18.334 - 21.31.335).             
Uppgöngutími:  80 mín (19:30 - 20:50)  2.9 km.
Heildargöngutími: 160 mínútur  (19:30 - 22:10)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit varða:  N: 64.19.137 - W: 21.34.472

Vegalengd:  10 km (2,9 km bein lína frá bíl að toppi. Vestur enda Meðalfells 4,5 km)
Veður kl 21, Þingvellir: 13,7 gráður,  1 m/s af NA og bjart, raki 72%
Þátttakendur: Útivistarræktin, 50 manns  - 17 bílar.                                                                     
GSM samband:  Já - gott samband
Gönguleiðalýsing: Lítil mannraun og þægileg kyrrðarganga yfir Meðalfell í Kjós sem var þakið krækiberjum og einnig sáust bláber. Fallegt útsýni yfir búsældarlega Kjósina, bugðótt Laxá í norðri og kyrrt gróðursælt Meðalfellsvatn í suðri.

 

 

Heimild:

Morgunblaðið, 28. ágúst 1980.

Einstakt afrek

Þetta er einstakt björgunarafrek í Krossá. Björgunarsveitarmaðurinn ungi, Ásmundur Þór Kristmundsson er frábær fyrirmynd og á orðu skilið.

Eflaust á eftir að koma upp umræða um þekkingarleysi erlendra ferðamanna á óbrúuðum straumhörðum ám í kjölfar óhappsins.

Fyrir tæpum tveim vikum fór ég í ævintýralega ferð að Lakagígum. Keyrt var upp veg, F206 og eru þrjú vöð á leiðinni. Geirlandsáin er vatnsmesta vaðið og getur hún vaxið hratt í úrkomu eins og flestar ár á svæðinu. Á undan okkur voru frönsk hjón á Toyota RAV4 með tvo unglingsstráka. Þau fóru greinilega eftir öllum reglum um óbrúaðar ár og könnuðu ánna með því að vaðafyrst út í straumlétta ánna. Fyrst fór elsti drengurinn og síðan fór móðirin á eftir.  Þegar á bakkann kom báru þau saman bækur sínar og vísuðu veginn yfir vaðið. Við fylgdum svo í sömu slóð á eftir.

Frönsku ferðamennirnir sem fóru yfir Krossá hefðu átt að kanna aðstæður betur í jökulánni. Æskilegast hefði verið að vaða út í ánna í klofstígvélum eða vöðlum með járnkarl í hendi og tengdur í öryggislínu. Þá hefðu menn komist fljótt að því að Krossá væri ekki bílfær.

 

Bjargaði ferðamönnum úr Krossá