Gleðilegt nýtt 2010

Mynd tekin stutt frá Breiðbak í Tungnárfjöllum við Langasjó í ágúst 2009. Langisjór með eyjuna Möltu, Fögrufjöll með Fögru (906 m), Fögruvellir, Tungnárjökull, Skaftárjökull og Útfallið.

AVATAR ****

Hvar er kreppan? Ekki var hún sjáanleg í Smárabíó í gærkveldi, þriðjudagskveldi. Eintóma bið og þrengsli á þrívíddarsýningu á AVATAR. Þegar maður loks fékk sæti var það á fremsta bekk en nálægt miðju. Etv. er ásókn í kvikmyndahús eitt jákvætt birtingarform kreppunnar. Góð skemmtun fyrir lítinn pening.

Líklega hefur nálægði við sviðið skapað sérstakt samband milli áhorfanda og myndar. Stundum lá við að maður gæti gripið í hluti sem birtust svo nálægir voru þeir. Textinn var einnig á mismunandi stöðum en ef hlutur stóð fram í sal, þá var ekki hægt að líma texta yfir hann.

Epíska stórmyndin AVATAR (manngervingur), dýrasta kvikmynd sögunnar stendur undir nafni. Leikstjórinn, James Cameron er með fallegan boðskap sem á vel við í dag eftir hálf mislukkaða loftslagsráðstefnu og olíustríð í Írak. Tölvubrellurnar í þrívíddinni komu vel út, frumskógurinn sannfærandi en hreyfingar hinna 2,5 metra Navi manna oft stirðbusalegar. Vinsældir AVATAR eiga eflaust eftir að hjálpa til við framleiðslu á fleiri þrívíddarmyndum og þróun þrívíddarsjónvörpum.

Snúum okkur að efni myndarinnar. Avatar er vísindaskáldsaga og gerist árið 2154. Í stuttu máli fjallar hún um lamaðan landgönguliði í bandaríska flotanum að nafni Jake Sully (Sam Worthington) sem býður sig fram til þess að lifa sem manngervingur á plánetunni Pandóru og njósna um innfædda íbúa, Navi fólkið, fyrir herinn og ónefnt stórfyrirtæki sem leitar sérstakrar steintegundar. Hefst þá mikil þroskasaga. Sully verður ástfanginn af Neytiri, fallegri Navi prinsessu og lærimeistara sínum. Fyrr en varir verður hann flæktur í átök milli hersins og ættbálks hennar en hamingjusamt kattarfólkið eða indíánarnir vilja ekki flytja sig brott.

Hefst mikil orrusta milli Neo-Con manna og frumbyggja og minnir á uppgjörið í Hringadróttinssögu. Mörg önnur atriði finnst mér ég hafa séð áður. T.d. tölvutækni í Minority report og sögusvið Dances with Wolves.

Myndin endar illa fyrir hluthafa stórfyrirtækisins, eflaust verið send afkomuviðvörun fyrir ársfjórðungsuppgjör fyrirtækisins en fyrir alla aðra er endirinn góður, spennandi en fyrirsjáanlegur.

"Orkan er fengin að láni og henni verður að skila aftur" er boðskapur myndarinnar.

Nú þarf maður að fara á 2D myndina þegar hægjast fer um og bera saman brellurnar í útgáfunum, þetta er flott peningasvikamylla í Hollywood!

  

Æsustaðafjall (220 m)

Æsustaðafjall (220 m) er lágreist fjall milli fella í Mosfellsdal. Það er umlukið Helgafelli, Reykjafelli, Grímmansfelli og Mosfelli. Fjær eru Lágafell og Úlfarsfell.

Einfaldasta gönguleiðin er frá bústöðum í Skammadal og fylgja jeppaslóða upp fjallið. Nokkrar vörður sjást er upp er komið og er hæsti punktur nokkru frá hæðapunkti fyrir ofan bæinn Æsustaði. Esjan með Kistufell og Móskarðshnjúka eru mest áberandi þegar horft er norður yfir dalinn. Reykjafell er í beinu framhaldi af Æsustaðafjalli og rakið að taka hring í kringum Skammadal.

Það var lagt af stað úr Skammaskarði í morgunrökkrinu, klukkan 10.00 en sólarupprás er kl. 11:22. Ljós sáust í Keflavík og Njarðvíkunum tveim. Einnig var ljósadýrð uppi á Skaga. Lágafell skar skemmtilega á ljósadýrð borgarinnar.

Fjallið heitir eftir landsnámskonunni Æsu og segir sagan að hún sé heygð við rætur fjallsins í Æsuleiði. Ekki leituðum við að leiði hennar í þessari ferð. Æsuleiði er álagablettur sem ekki má slá.

Dagsetning: 27. desember 2009
Hæð: 220 metrar
Hæð í göngubyrjun: Úr Skammaskarði, tæp 200 metra raunhækkun              
Uppgöngutími:  35 mín (10:05 - 10:35)
Heildargöngutími: 1 klst.  (10:05 - 11:00)
Erfiðleikastig: 1 skór
GPS-hnit tindur:  64.10.115 - 21.36.791                                                                                                            
Vegalengd:   2.5 km
Veður: -3,1 gráður, logn 2 m/s af NA og bjart
Þátttakendur: Skál(m), 4 manns                                                                       
GSM samband:  Já

Gönguleiðalýsing: Mjög létt og þægileg ganga með marga útfærslumöguleika.

Eldsmiður náttúrunnar *****

Í sunnudagsbíói annað kvöld verður kvikmyndin Börn náttúrunnar sýnd en sýning hennar tengist nýjustu mynd Friðriks Þórs Friðrikssonar, Mamma Gógó, sem frumsýnd verður á nýársdag. Það verður spennandi að sjá tenginguna á milli myndanna.

Fyrir sléttum tíu árum fór ég á kvikmyndahátíðina Hvítir hvalir og skrifaði eftirfarandi kvikmyndadóm í jólablað Eystrahorns 1999. Hornfirðingar ættu að hafa Sigurð Filipusson, eldsmið, í huga þegar þeir horfa á Börn náttúrunnar annað kvöld.

Nýlokið er kvikmyndahátíðinni Hvítir hvalir en þar var yfirlitssýning á verkum Friðriks Þórs Friðrikssonar kvikmyndagerðarmanns og snillings. Ég er mikill aðdáandi Friðriks og átti alltaf eftir að sjá myndina Eldsmiðinn, heimildarmynd um Sigurð Filippusson sveitunga okkar frá Hólabrekku.

Ekki spillti fyrir að fyrrverandi vinnustaður minn var Eldsmiðurinn, kenndur við myndina. Því var lagt af stað á hátíð.

Fyrst var Eldsmiðurinn sýndur en þetta er 35 mínútna mynd sem gerð var 1981 og í kjölfarið var hin magnaða mynd Börn náttúrunnar sýnd  en hún var frumsýnd 10 árum síðar og markaði ákveðin tímamót í íslenskri kvikmyndasögu. Áður en ég mætti á svæðið sá ég ekkert samhengi á milli þessara tveggja mynda en það átti heldur betur eftir að breytast.

Áður en sýningin hófst hélt meistari Friðrik Þór, fyrirlestur um myndirnar og útskýrði af hverju þessar tvær myndir væru sýndar saman, hvernig þær tengdust.  Ástæðan var sú að Börn náttúrunnar byggir mikið á áhrifum sem hann varð fyrir við gerð Eldsmiðsins. Söguhetjan, Þorgeir Kristmundsson, sem er snilldarlega leikinn af Gísla Halldórssyni, byggður á Sigurði Eldsmiði og látinn hafa göngulag Sigurðar auk þess voru nokkur önnur atriði sem sótt voru í smiðju Eldsmiðsins. Sigurður var mikið náttúrubarn  og þekkti umhverfi sitt vel. Hann var næmur maður og sá ýmislegt sem venjulegt fólk skynjar ekki. Dulúðina í Börnum náttúrunnar má að einhverju leyti rekja til atvika sem gerðust á þeim 10 dögum sem kvikmyndunin tók. Það var gaman að heyra frásögn Friðriks og sérstaklega þegar hann glotti og pírði augunum þegar honum var skemmt.

Nú hafði dæmið snúist við, forrétturinn rann ljúft í gegn. Sigurður  greindi skýrt og haganlega frá sér um leið og hann vann verk sín. Heimildarmyndin Eldsmiðurinn er um sérstakan mann í sínu náttúrulega umhverfi og góð heimildarmann um liðna tíma og verður verðmætari þegar fram líða stundir.

Nú var komið að aðalréttinum. Myndin fór rólega af stað og lítið talað en þeim mun meira myndmál í tilkomumiklu landslagi. Hún greinir frá Þorgeiri sem bregður búi og fer til Reykjavíkur og lendir á elliheimili. Þar hittir hann gamla æskuvinkonu, Stellu, og saman flýja þau til æskuslóðanna. Það er mikil dulúð á flóttanum, draugar og undarlegt fólk sem tákn um að þau séu á leiðinni úr þessum heimi í annan. Hinir látnu eru farnir að heilsa.

Eitt merkilegt atriði er þegar jeppinn hverfur á flótta undan lögreglubílnum og áhorfandinn er skilinn aleinn eftir. Þetta er sótt í smiðju Sigurðar Eldsmiðs og olli nokkrum deilum í klippiherbergi í Svíþjóð. Klipparinn neitaði að klippa atriðið og varð að lokum að yfirgefa klippiherbergið.

Svona lagað fengi Friðrik Þór ekki að leika eftir í Hollývúdd, því fjármagnseigendur taka ekki svona sjensa. Eins er lokaatriðið í svipuðum dúr.

Annað atriði sem gladdi mig var að sjá Eirík Guðmundsson, Hornfirðing, sem er af miklum leikaraættum, leika lítið hlutverk vegaverkamanns og stóð hann sig óaðfinnanlega.

Loks var komið að eftirréttinum, hvað haldið þið að hafi verið í eftirrétt? Jú viku seinna eða síðasta sunnudagskvöld var myndin sýnd í Sjónvarpinu og einn var hægt að horfa á myndina frá nýju sjónarhorni og drekka í sig fleiri smáatriði. Tónlist Hilmars Arnar Hilmarssonar skilaði sér meistaralega í eftirréttinum.

Þegar þessi smáatriði voru upplýst varð myndin hreinasta snilld, alger upplifun og hækkaði um eina stjörnu, úr fjórum í fimm. Skaði að hún skyldi ekki vinna Óskarinn, besta erlenda myndin árið 1992.

 

Sigurpáll Ingibergsson

Kvikmyndagagnrýnandi Eystrahorns á Hvítum hvölum

Skötuveizla á Þorláksmessu

Þeir eru skemmtilegir þessar hefðir sem koma upp árlega.  Skötuveisla er ein af þeim.  Stór hluti af fjölskyldunni hittist á Ölver við skötuhlaðborðið.  Það var einnig boðið upp á tindabikkju, skötustöppu, saltfisk og hangikjöt með uppstúf. Einnig voru þrír góðir síldarréttir í boði. Það var skemmtileg stemming þegar komið var að veitingastaðnum, sterk skötulykt angaði fyrir utan húsið í kuldanum. Hvert sæti var skipað í stóra salnum og góð stemming.  Skatan var mjög sterk og tók vel í hálsinn. Ég var með smá vott að kvefi en það rauk úr mér. Réttirnir sem fylgdu á eftir voru bragðlitir.  Lengi lifi skatan.

 

Á Vísindavefnum stendur þetta um skötu á Þorláksmessu:

"
Í kaþólskum sið var fasta fyrir jólin og átti þá ekki að borða mikið góðgæti og einna síst á Þorláksmessu. Það átti að vera sem mestur munur á föstumat og jólakræsingum, auk þess sem ekki þótti við hæfi að borða kjöt á dánardegi heilags Þorláks. Þessir matsiðir héldust í stórum dráttum þótt hætt væri að tilbiðja Þorlák sem dýrling. Þó var fólki stundum leyft að bragða aðeins á jólahangikjötinu ef það var soðið á Þorláksmessu."

Það er einnig gaman að velta því fyrir sér hvernig þessir siðir urðu til.

"Alþekkt er í heiminum að matréttir sem upphaflega urðu til vegna fátæktar eða skorts á framboði þykja seinna lostæti. Ástæðan er oft það nostur sem hafa þurfti við matreiðsluna til að gera hráefnið gómsætt. Þetta á til dæmis við um ýmsa franska skelfisks- og sniglarétti. Fyrir utan skötuna má á Íslandi nefna laufabrauðið sem þurfti að vera örþunnt vegna mjölskorts á 17. og 18. öld, og rjúpuna sem upphaflega var jólamatur þeirra sem ekki höfðu efni á að slátra kind"

 

Þorvarður Sigurðsson frá Teigaseli (1942-2001) að verka skötu fyrir utan saltskemmurnar á Hornafirði fyrir 27 árum.

Pappírstígurinn Nóna ehf.

Hún er athyglisverð forsíðufrétt Fréttablaðsins í morgunn. Er þetta einhver Hesteyrarkapall?

Springi einkahlutafélagið Nóna, smábátaútgerð í eigu Skinneyjar-Þinganess, fær almenningur á Íslandi enn einn reikninginn. Það gera 16.000 á hvert mannsbarn.

Nóna skuldaði 5,3 milljarða króna í árslok 2008. Tap Nónu ehf. á árinu 2008 nam 2,5 milljörðum og bókað eigið fé í árslok var neikvætt um annað eins.

Hann er dýr Íslandsmeistaratitilinn hjá smábátnum Ragnari SF-550. Dýrt er hvert tonn.

Þetta er afleiðing af kvótakerfinu. Kerfi sem byggir á óréttlæti, ranglæti, mannréttindabrotum, brottkasti afla, efnahagslegri misskiptingu, upplausn, hrörnun og flótta, óöryggi, "hagræðingu", einkaeign útvalinna og algjöru siðleysi.
Afleiðingin af þessu, auknar skuldir útgerða og minni fiskstofnar. Hér þarf að breyta miklu, enda vitlaust gefið.

Menn gegn strákum

Strákarnir sigruðu.

Fyrri hálfleikur var eign Liverpool, síðari eign Arsenal, einn besti hálfleikur Arsenal á tímabilinu.

Hvernig stóð á umbreytingunni?

Arsene Wenger hélt góða ræðu í hálfleik og var mjög reiður og sár með frammistöðuna. Hann sagði að liðið sem spilað hefði í fyrri hálfleik, ætti ekki skilið að spila í þessum búningum. Svo sagði fyrirliðinn Fabregas í viðtali við Sky Sports.  Því breyttu menn um hugafar en Wenger heldur sjaldan slíkar ræður.   Í bókinni Save Hands, ævisaga markvarðarins David Seaman, frá árinu 2000 segir:

"I have heard Sir Alex does not throw as many tea-cups arond at half-time. He has mellowed with age and success, they say, but I would not mind betting that, winning or losing, he still makes a lot more noise in the break than Arséne who has a real thing about noise at this point - he hates it. In fact, he does not allow anything to be said at half-time  util just before we are going back out for the second half. When we come in, he checks for any injuries and then just sites quietly in the corner. We are expected to do the same. If anyone speaks up about something that has happened in the first half, he tells them to be quiet. This even applies to Pat Rice, who is usually dying to have a go about something. If Pat starts shouting, Arséne stops him dead and asks for calm. He will wait until 12 out of the 15 minutes  have passed  and only then will he say one or two things about the second half.

At full-time, he will say "well done" if we have won ore played well and nothing at all if we have had a bad game. He waits until the next training  session to sort our any problems that we have had in the game. He rarely swears and, when he does, it always sounds odd with French accent. He can look a bit dour but he is actually quite humorous in dry sort of way and likes to crack a few jokes on the quiet. We have a few laughts as his exprense, too, and call him Clouseau because he is always knocking things over."

Athyglisverð taktík hjá Wenger en hann lærði þessa aðferð, bera virðingu fyrir einstaklingum er hann þjálfaði í Japan, en þar býr kurteisasta fólk veraldar.  Ferguson er þekktur fyrir hárþurrkuaðferð sína, Wenger hefur notað afbrigði af henni í hálfleik.

Það var gaman að fylgjst með leiknum á heimavelli Liverpool-klúbbsins, á Players og tilkomumikið að heyra lagið baráttulagið "You never walk alone", rétt fyrir leik.

Maður leiksins var Belginn Vermaelen, varnarmaður Arsenal. Það stoppuðu margar sóknir Púlara á honum. Almunia átti að gera betur þegar mark Liverpool kom. Hann átti að kíla hann út af hættusvæðinu.  Ógnvaldurinn Arshavin fékk eitt tækifæri og nýtti það. Rithöfundurinn Walcott átti hljóðan leik og fór útaf á 70. mínútu en þá var sett meira stál á miðjuna, Diaby leysti hann frá skyldustörfum. Torres er ekki komin í form og Gerrand sem átti tímamótaleik var pirraður, þó átti hann að fá víti snemma leiks.

En vandræði Liverpool halda áfram, Meistaradeild Evrópu fjarlægist og krísuástand er á Anfield.

 

Arsenal snéri taflinu við á Anfield

Jólabjór

Einn að góðum fylgifiskum jólanna er jólabjór.

Íslensku örbrugghúsin eru frumleg. Því bíð ég ávallt spenntur eftir afurðum frá þeim. Þar er nýsköpun lykilorðið.

Í fyrstu smökkun voru tveir jólabjórar í úrtakinu, Víking jólabjór og Kaldi Jólabjór.  Voru menn sammála um að Kaldi væri með meiri karakter.  Hinn rotvarnarlausi Kaldi var mildur á bragðið og endað í ágætri karamellu bragði. Víking var daufur í dálkinn og bragðlítill.

Í annarri smökkun voru þrír jólabjórar smakkaðir blindandi og voru fjórir bjóráhugamenn í dómarasætinu. Fyrst var fram borinn Egils Malt Jólabjór. Síðan belgíski bjórinn
Delirium Christmas og að lokum Ölvisholt Jólabjór Reyktur Bock.  Voru bjórnum gefnar einkunnir frá 0 til 10 og fagleg umsögn.

Egils Malt Jólabjór - (8, 7, 8, 8) - Dökkur, mildur og sætur, milt maltbragð. Ekta jólabjór. Sætt milt maltbragð sem gengur í flesta.

Delirium Christmas - (6, 8, 3, 7) - Þurr, batnar eftir því sem á líður, gruggugur með spírabragði, hrár með jurtabragði. Bjórinn hafði þá náttúru að lagast með hverjum sopa. Hann er sterkur, 10% og sá eini í öl-flokknum. Þessi bjór skapar umræður.

Ölvisholt Jólabjór Reyktur Bock- (4, 7, 5, 5) - Rammur, nýtur sín betur með hangikjöti. Bragðmikill reykkeimur einkennir bjórinn sem gerir hann sterkan og skarpan. Smellpassar með reyktum mat.

Eftir formlega blinda smökkun var Kaldi jólabjór á boðstólum og fannst sérfræðingum hann vera þessum þrem bjórum fremri.

Jökull jólabjór var uppseldur en hann var að fá góða dóma rétt eins og Tuborg.

Niðurstaðan er sú að litlu brugghúsin á Íslandi eru frumleg og fremri risunum í útfærslum sem velja öruggustu leiðina að bragðlaukunum.

Myndir fengnar af vefnum vinbudin.is og sýnir röð bjóranna í smökkuninni.

Ímynd Íslands

"stunning, scenic, volcanic"
Er ekki eftirsóknarvert að búa í svona landi?

Svona er dæmigert svar frá tilvonandi ferðamönnum sem heimsækja vefinn vatnajokull.com

Á vefnum vatnajokull.com eru upplýsingar um afþreyingu á Vatnajökli, stærsta jökli Evrópu. Hægt er að panta bæklinga með því að fylla út form á síðunni. Til gamans er spurt nokkura aukaspurninga. Þeim hefur verið safnað frá árinu 2001. Þriðja spurningin er á þessa leið:
Which three words come to mind first when you think of Iceland?

Niðurstaðan, Topp-10 orða listinn fyrir árið 2008.

   1. Glacier(s)
   2. Nature
   3. Vulcano
   4. Cold
   5. Ice
   6. Beautiful
   7. Adventure
   8. Geysir(s)
   9. Reykjavík
 10. Waterfall

 

Úrtakið dreifist um alla jörðina og er ekki hægt að greina mikinn mun á svörum frá Evrópu og Asíu.

Það þarf kannski ekki að koma á óvart að ferðamenn (markhópur) sem heimsækja vefinn vatnajokull.com hafi þessa ímynd en hún kemur vel saman við niðurstöðu ABC sjónvarpsstöðvarinnar sem tilnefndi íslensku jöklana og eldfjöllin undir þeim til sjö undra veraldar fyrir vel rúmu ári síðan.

Björk marði Eið Smára í einstaklingskeppninni. Reykjavík hefur yfirburði yfir örnefnin. Mörg lýsingarorð yfir fegurð landsins, ef þau væru flokkuð saman þá yrði sá  flokkur stærstur. "Beautilful" skorar hæst en lýsingarorð eins og: scenic, rugged, dramatic, solitary, remote, exciting, breathtaking, stunning, amazing, unique, magic og sensational komu upp í hugann.

Aldrei var minnst á fjármál þegar fjármálasnilli landsins reis sem hæst árið 2007. 

Náttúran er að rúlla þessu upp eins og fram kemur í grein þinni og gaman að velta því fyrir sér.  Við eigum klárlega sóknarfæri. Á föstudagskvöldið 5. júní sl. var athyglisverð frönsk heimildarmynd eftir Yann Arthus-Bertrand, Heimkynni (HOME) frumsýnd víða um heim og fjallar um framtíð jarðarinnar. Með sjálfbærni að leiðarljósi getum við orðið góð fyrirmynd. Hætt að eltast við að standa fyrir hluti sem við kunnum ekki, eins og nefnd um ímynd Íslands komst fyrir nokkru. 

Því má taka undir orð Roger Boyes um að Ísland hafi sérstöðu sem skýri hvers vegna allar þessar stjörnur komi til Íslands og það sé eitthvað sem landið eigi að halda á lofti og skapa sér sérstöðu í stað þess að setja upp útlend álver.

Boyes: Of mikil áhersla á ál